Hippodamos'un Kentleri

2 bin 500 yıl öncesiydi.

Bu topraklarda, Milet'te(Aydın) doğmuştu.

Adı Hippodamos’du. 

Tarihin ilk kent planlamacısıydı.

Modeli kosmos'tu.

Kozmos'taki uyumu, geometrik düzeni kentlere taşıyordu.

Onun plânladığı kentlere kuşbakışı bakıldığında, bir dama şeklini andırıyordu.

Birbirini dik kesen ve birbirine paralel giden geniş caddelerin oluşturduğu kentlerin merkezinde agora ve diğer resmi binalar bulunuyordu.

Hippodamus'un döneminde düşünce sistemi lüks yaşama karşıydı.

İnsanlar lüksten uzak aynı tip evler ve eşit parseller üzerinde yaşıyordu.

Böylece mülkün eşitliği güvence altına alınıyordu.

Ve her vatandaşın bir evi vardı.

Hippodamus'un kentleri kütüphaneleri, tiyatroları, mimarlık ve çeşitli sanat atölyeleriyle büyük kültür merkezleri olmuşlardı.

Hippodamian "Plan" denilen bu şehir yerleşmesinde, bir uçtan bir uca uzayıp giden sokaklar ve caddeler birbirini dik açılarla keserek ızgara şeklini oluşturuyor. 

Bu yollar arasında kalan dikdörtgen ya da kare biçimli yapı adaları düzenli bir biçimde sıralanıyor, binalar bu kutucukların içinde inşa ediliyordu. 

fb-img-1677347171064.jpg

Böylece rastgeleliğin kargaşasından uzak yapısıyla akılcılığı, bilimi, fonksiyonel şehirciliği simgeliyordu.

Hippodamos'un plânı bugün Ege ve Akdeniz'deki bir çok antik kentte görülebiliyor.

Bu şehir yerleşimi, Anadolu'dan dünyanın bir çok kentine yansıdı.

Örneğin; Paris ve New York Knidos'un kent plânına göre inşa edildi.

Avrupa'da bir çok başkent aynı şekilde bu topraklardaki antik kentlerden esinlendi.

fb-img-1677347176941.jpg

***

Kahramanmaraş merkezli depremde 11 ilimiz, ilçeleriyle birlikte yerle bir oldu.

Yeniden inşa edilecekler.

İktidar bir yıl içinde tüm evlerin yapılacağını söylüyor.

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 11 ilde 11 master plân üzerinde çalıştıklarını açıkladı.

Hangi bilim insanlarına, şehir planlamacılarına, jeologlara, tarihçilere danıştıkları bilinmiyor.

Seçim öncesi birkaç temel atmak için şip şak bir çalışma yaptıkları belli.

Geçmişte yaptıkları kentlerin durumu da ortada.

Oysa madem seçim için aceleleri var, en azından Hippodamos'un plânlarına bir göz atsınlar.

Rastgelelikten uzak, yaşanabilir, hakça ve adaletli bir şehir nasıl kuruluyor, görürler.

(Fotoğraflar Barcelona ve Paris'ten. Hippodamos planı örnek alınmış)

Önceki ve Sonraki Yazılar